دسته بندی | زمین شناسی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 323 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 24 |
نگاهی به معادن سنگ آهن مرکزی ایران - بافق
شهرستان بافق در ۱۲۰کیلومتری جنوب شرقی شهر یزد دارای منابع زیر زمینی متنوعی است و از جمله مناطق معدن خیز کشور به شمار میرود.
سنگ آهن چغارت ، چاه گز و سه چاهون ، منگنز ناریگان ، فسفات اسفوردی ، سرب و روی کوشک و معدن مرمریت بیشه در ، از مهمترین معادن بافق هستند.
شرکت سهامی خاص معادن سنگ آهن مرکزی ایران در ۱۰کیلومتری شمال شرقی شهر بافق و در حاشیه مرکزی ایران قرار دارد.
این شرکت در سال ۱۳۵۰برای اکتشاف و بهرهبرداری از کانسارهای آهن منطقه بافق توسط سازمان ذوب آهن ایران سابق تاسیس شد و هم اکنون یکی از واحدهای مهم زیر مجموعه شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران و بزرگترینشرکت تولید کننده سنگ آهن دانهبندی و کنستانتره کشور است.
بلوک معدنی بافق با ذخیره بیش از یک سوم سنگ آهن کشور بعنوان مهمترین زون آهن دار ایران شناخته شدهاست.
به دنبال عملیات اکتشافی انجام شده ، از سال ۱۳۴۰تاکنون در این منطقه بیش از ۳۸آنومالی آهن دار با ذخیره نزدیک به ۱/۷میلیارد تن شناسایی شده که مهمترین آنها معادن چغارت ، سه چاهون، آنومالی شمالی، میشدوان و چاهگز هستند.
شرکت سنگ آهن مرکزی ایران ، بزرگترین تولیدکننده سنگ آهن دانه بندی کشور طی ۳۰سال گذشته است که از سال ۱۳۵۰عملیات استخراج سنگ آهن در معدن چغارت را آغاز کرد.
این معدن طی این مدت، سنگ آهن مورد نیاز کارخانه ذوب آهن اصفهان و برخی صنایع فولادسازی کشور را تامین کرده و از سال ۸۰تاکنون به جمع صادر کنندگان سنگ آهن پیوسته است.
هماکنون از دو معدن "چغارت" و "سه چاهون" سالانه هشت میلیون تن سنگ آهن استخراج میشود که نیمی از آن سنگ آهن دانهبندی شدهاست و بطور مستقیم برای مصرف در کارخانه ذوب آهن اصفهان و صادرات استفاده میشود و مابقی نیز در کارخانه فرآوری چغارت به کنسانتره سنگ آهن تبدیل میشود.
* معدن چغارت با ذخیره زمین شناسی ۲۰۷میلیون تن در ۱۰کیلومتری شمال شرقی شهر بافق واقع شده و ارتفاع اولیه آن از سطح دریا ۱۲۸۶متر بوده است.
ذخیره قابل استخراج این معدن ۱۷۷/۲میلیون تن برآورد شده که ۹۵/۶ میلیون تن آن به دلیل عیار بالا و فسفر پایین، پس از خردایش بصورت مستقیم قابل مصرف در کارخانجات فولاد است و مابقی آن برای پر عیارسازی به کارخانه فرآوری ارسال میشود.
عملیات بهرهبرداری از این معدن از شهریور سال ۵۰آغاز شد و تا پایان سال ۸۵بالغ بر ۹۷میلیون تن سنگ آهن از آن استخراج شده است.
عملیات استخراج در این معدن به صورت روباز و با استفاده از شاولهای الکتریکی با حجم بیل هفت متر مکعب و کامیونهای ۳۲و ۶۵تنی صورت میگیرد.
* معدن سه چاهون این معدن که در ۴۷کیلومتری شمال شرقی شهر بافق واقع شده از نظر زمین شناسی در سازندهای پرکامبرین پسین ایران مرکزی قرار داشته و منشاء آن آتشفشانی رسوبی است.
این معدن مشتمل بر دو آنومالی است که در فاصله سه کیلومتری یکدیگر قرار دارد و مجموع آنها دارای ۱۴۴/۵میلیون تن ذخیره معدنی است که ۹۵میلیون تن آن با متوسط عیار آهن ۳۷/۲درصد و فسفر هشت درصد، قابل استخراج است.
بهرهبرداری از این معدن در سال ۱۳۸۴آغاز شد و طی برنامهریزی انجام شده سالانه ۳/۴میلیون تن سنگ آهن از آن استخراج و پس از خردایش در کارخانه سنگ شکن با ابعاد کوچکتر از ۳۰۰میلیمتر، توسط راهآهن به کارخانه فرآوری چغارت منتقل میشود.
عملیات اولیه طراحی معدن در سال ۱۹۷۰میلادی توسط مهندسین مشاور شوروی سابق انجام شد و بر اساس طراحیهای انجام شده ۱۷۷میلیون تن سنگ آهن از این معدن قابل برداشت خواهد بود.
* کارخانه فرآوری به منظور پر عیارسازی کانسنگهای پر فسفر چغارت و کم عیار سه چاهون ، کارخانه فرآوری با ظرفیت تولید سالانه ۳/۲میلیون تن کنسانتره سنگ آهن احداث شده و تولید سنگ آهن دانهبندی شده هم چهار میلیون تن است.
این کارخانه که در سال ۸۴به بهرهبرداری رسید شامل دو خط تولید مستقل برای سنگ آهن کم عیار و پر فسفر چغارت و سنگ آهن کم عیار سهچاهون میباشد.
مقدار خوراک ورودی کارخانه برای هر دو خط تولید جمعا ۵/۷میلیون تن در سال بوده و ظرفیت تولید هریک از خطوط تولید سالانه ۱/۶میلیون تن کنسانتره است.
در این واحد ، سنگ آهن پرفسفر و کم عیار پس از خردایش در آسیابهای خود شکن و گلولهای ، توسط دستگاههای جدایش مغناطیسی شدت پایین و بالا، پر عیار و آماده ارسال به واحدهای فولادسازی میشود.
طرح احداث کارخانه آگلومراسیون به ظرفیت ۸۰۰هزار تن و طرح آمادهسازی و بهره برداری از آنومالی سه چاهون از جمله طرحهای در دست اقدام در شرکت سنگ آهن مرکزی ایران - بافق است.
واحد نمونه کشوری در سالهای ۸۲ ، ۸۰و ۸۳صنعت برگزیده سبز در سالهای ۸۱و ۸۳و صادرکننده نمونه سال ۸۵از جمله افتخارات معادن سنگ آهن مرکزی ایران- بافق است.
معدن سنگ آهن چغارت در فاصله 133 کیلومتری جنوب شرقی یزد و 13 کیلومتری شمال شرقی شهرستان بافق واقع شده است. راه ارتباطی معدن به شهرستان بافق و یزد، جاده آسفالته و راه آهن است. این منطقه دارای آب و هوای خشک بوده و حرارت و گرمای تابستان حداکثر به 48 درحه سانتی گراد می رسد. به دلیل پتانسیل معدنی عظیم منطقه در تیرماه 1340 به دنبال بررسی های مقدماتی توسط مهندسین ایرانی و خارجی عملیات اکتشافی به صورت سیستماتیک شامل حفر چاه، تونل، ترانشه و مطالعات زمین شناسی و ژئوفیزیک بر روی کانسار انجام گرفت. عملیات اکتشافی تکمیلی در سال 1354 با ذخیره معادل 216 میلیون تن به پایان رسیده و گواهینامه کشف آن صادر شده است. بهره برداری از معدن فوق که نخستین معدن سنگ آهن ایران است، از سال 1350 توسط شرکت سنگ آهن مرکزی ایران آغاز گردیده است. این معدن از تاریخ شروع بهره برداری تا کنون، همه ساله سنگ آهن مورد نیاز کارخانه ذوب آهن اصفهان را در حد استانداردهای مورد قبول به شرح زیر تأمین نموده است:
دسته بندی | زمین شناسی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 17 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 14 |
نگاهی از نزدیک به کف اقیانوس
با وجود اینکه بیشتردنیای ما زیراقیانوس قرار دارد، تا چند سال پیش اطلاعات انسان درمورد کف اقیانوسها کمترازآگاهی او از کرۀ ماه بود. تصویری که انسان درمورد ناحیه وسیع زیردریا درذهن داشت، بیشتر تصورات غلطی براساس اسطوره ها، اطلاعات نادرست و به طورکلی عقاید بی اساس بود.
تا این اواخر، مردم معتقد بودند که کف اقیانوس کم و بیش مسطّح است، امّا به زودی پس ازجنگ جهانی اوّل، اختراعی به نام عمق یاب صوتی مناطق کشف نشده ی اعماق اقیانوس را درمعرض اکتشافات و نقشه برداریهای منظم و سازمان بندی شده قرار داد. عمق یاب صوتی وسیله ای است که صدایی مانند صدای« بیپ» ایجاد می کند و آن را به داخل آب می- فرستد و زمانی را که طول می کشد تا انعکاس آن به سطح آب بازگردد، اندازه می گیرد. بنابراین، تکنیسینها می توانند با اندازه گرفتن مدّت زمان دریافت انعکاس ازکف اقیانوس، به عمق آن پی ببرند.
کارمهم و قابل توجه عمق یاب صوتی، ارائه تصویرروشنی ازکف دریا به انسانها بود. تصویری که با آنچه ما تا به حال می اندیشیده ایم بسیارتفاوت دارد. این وسیله کشف کرده است که درمناطق تاریک بسیارعمیق، رشته کوههای عظیم و گودالهای ژرف، اتشفشانهای بلند و صخره های به هم پیچیده وجود دارد.
ما اکنون می دا نیم که کف اقیانوس به سه منطقه ی اصلی تقسیم شده است. منطقه ی اوّل پوستهی قارهای است: ناحیه ی مرزی کم عمقی در میان قاره ها و دریا که پراززندگی است. منطقهی دوّم سرازیری قارّه ای است: جایی که خشکی به انتها میرسد و کف دریا ناگهان شیبی حدود سه کیلومتریا بیشتر پیدا می کند.
که سوی عمق واقعی اقیانوس فرو می رود سرانجام، کف اعماق اقیانوس قراردارد پوسته -های قارّه ای، بیشترسواحل کره ی زمین را دربرمی گیرند؛ به آرامی ازساحل دور می شوند و شیب پیدا می کنند و تا عمق حدود 150 متری پیش می روند. آنها زمانی خشکی بوده، امّا با بالا آمدن آب دریاها درهنگام ذوب شدن آخرین قطعات یخ، دردریا فرو رفته اند. کشف دندانهای فیل درکیلومترها دورازساحل، نشان می دهد که این موجودات 20000 سال پیش درجایی که اکنون دردریا قراردارد می زیسته اند. درخارجی ترین لبه ی پوسته های قارّه ای، کف اقیانوس ناگهان مانند ریل قطار شهربازی کودکان شیب تندی پیدا می کند و حدود سه تا پنج کیلومتری پیش می رود. این شیبها برجسته ترین طرح کلّ کره ی زمین است. جایی که کوهها به ساحل فشارمیآورند و هیچ پوسته ای وجود ندارد- مانند ساحل شیلی- شیب عمودی حدود 8 کیلومتراز سطح تا عمق آب ارتفاع پیدا می کند.
دردامنه ی شیبهای قارّ ای، کف اعماق اقیانوس آغازمی شود. این ناحیه بزرگترین ناحیه اقیانوس را تشکیل می دهد، زیرا پنج هفتم کلّ سطح دریاها را تشکیل می دهد که نیمی ازکلّ سطح کره ی زمین است. دراین ناحیه ی عظیم است که دانشمندان، با استفاده ازوسایل پیشرفته ای که برای تحقیقات اعماق اقیانوسها طرّاحی شده است، درچند ساله ی اخیرکشفیات شگفت آور بسیاری در مورد سطح کره ی زمین انجام داده اند.
اوّلین کشف وقتی صورت گرفت که اقیانوس شناسان دریافتند که بسیاری ازقله ها، کوههای مخروطی، سلسله جبالها، و صخره هایی که ازعمق اقیانوسها پدیدارشدند. طی قرنها بدون تغییرباقی مانده اند درکف اقیانوس آرام صخرههای وجود دارد که ارتفاع آن 800 الی 1600 متر طول آن نزدیک به 500 کیلومتراست.
این صخره آنچنان تیزودندانه داراست که گویی همین دیروزازبستردریا بیرون آمده، درصورتی که قدمتی یک میلیون ساله دارد علّت اینکه این صخره چنین جوان به نظرمی رسد (ازلحاظ اصطلاح ژئولوژیکی) این است که نیروهایی که درروی خشکی موجب فرسایش کوهها می شوند، در عمق اقیانوس وجود ندارند. زیر آب نه بادی است، نه یخ بندانی و نه بارانی که عمل فرسایش را انجام دهد.
جنبه های بسیاردیگرعمق اقیانوس نیزاخیراً کشف شده است. که سواحل غوطه ورقابل ملاحظه ای وجود دارند و به نظرمی رسد زمانی بخشی ازتوده های خشکی قارّه ای بوده اند امّا به گونهای جدا شده اند.
مشهورترین نمونه ی آن، ساحل« گالیسی» ( یک برآمدگی نوک پهن در750 متری آبهای ساحل اسپانیا ) است. وجود این برآمدگی درآن محل این اندیشه را تقویت کرد که دانشمندان سرانجام خشکی افسانه ای گمشده ی « آتلانتیس » را یافته اند طبق افسانه ها، آتلانتیس که زمانی محل سکونت تمدّنی ثروتمند بود، پس ازیک زمین لرزه ی مصیبت بار، دراقیانوس فرو رفت. به هرحال نمونه هایی ازخاک ساحل گالیسی، مورد مطالعه قرارگرفته و هیچ نشانه ای ازوجود جانوران هوازی درزمانهای قبل درآن یافت نشده است.
چون امکان کشف قارهّ های گمشده هرگز وجود ندارد دانشمندان توجّه خود را روی قارّه های واقعی متمرکز ساخته اند تا بفهمند که چه تغییراتی کرده اند. درسال 1359 درنمونه هایی که ازکف اقیانوس دورازساحل امریکای جنوبی گرفته شد، لایه ای ازخاکسترسفید آتشفشانی مشاهده گردید که حاوی موادّ گرانیتی( سنگ خارا ) بود.
ازآنجایی که موادّ گرانیتی معمولاّ درپوسته ی زمین زیردریا پیدا نمی شود، دانشمندان حدس زدند که دردوران ما قبل تاریخ انفجاری عظیم درکوههای خشکی( احتمالاّ کوههای آند ) روی داده و موادّ مذاب حامل موادّ گرانیتی درمحوطه ای بیش ازدهها هزارکیلومتر ازخشکی و دریا پیش رفته است.
کشفیّات اینچنینی، دانشمندان زمین شناس و پژوهشگران علم جغرافیا را به کشفیّات تازه تری درمورد سنّ زمین و شناسایی هرچه بیشتررشته کوههای وسط اقیانوسها هدایت می کند. این کشفیاّت مقدمه ای جهت شناخت موادّ ارزشمند درون زمین است و دانشمندان تاکنون به پیشرفتهای قابل توجّهی دراین زمینه دست یافته اند.
یکی ازکارشناسان معروف زمین شناسی درباره ی اهمّیت این پژوهشها می گوید:
دسته بندی | زمین شناسی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 671 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 16 |
هوازدگی
انواع هوازدگی
هوازدگی را با توجه به نوع تغییراتی که در سنگ صورت میگیرد به انواع مکانیکی و شیمیایی تقسیم میکنند.
هوازدگی مکانیکی
در هوازدگی مکانیکی هیچ تغییری در ترکیب شیمیایی سنگ صورت نمیگیرد بلکه سنگها تحت تاثیر یک سری از عوامل فیزیکی به قطعات کوچکتر تقسیم میشوند. بر اثر خرد شدن سنگها سطح جانبی قطعات زیادتر شده و در نتیجه برای این عوامل عبارتند از : یخبندان ، انبساط حاصل از برداشته شدن بار فوقانی ، انبساط حرارتی و فعالیت موجودات زنده.
هوازدگی شیمیایی
در هوازدگی شیمیایی ساختمان داخلی کانیها بر اثر افزایش یا کاهش عناصر تغییر میکند. در واقع در این نوع هوازدگی ترکیب شیمیایی سنگها تغییر میکند. در هوازدگی شیمیایی آب مهمترین عامل به شمار میرود. ولی لازم به ذکر است که آب خالص غیرفعال بوده و نمیتواند هیچ تغییری در سنگها ایجاد کند. افزایش مقدار کمی از مواد محلول میتواند آب را فعال سازد. اکسیژن و دیاکسید کربن محلول در آب باعث ایجاد تغییرات اساسی در سنگها میشوند.
سرعت هوازدگی سنگها به عوامل زیادی بستگی دارد از جمله این عوامل میتوان به اندازه ذرات کانیهای سازنده سنگ و عوامل آب و هوای محیط را نام برد. هر چقدر اندازه کانی کوچکتر باشد سطح موثر آنها زیادتر بوده و در نتیجه سریعتر تحت تاثیر عوامل هوازدگی ، تجزیه میشوند. جنس کانیهای سازنده سنگ اثر بسیار مهمی در هوازدگی دارد به عنوان مثال سنگهای گرانیتی بسیار مقاوم تر از سنگ مرمر هستند، زیرا مرمر از کلسیت ساخته شده که به آسانی حتی در محلول اسیدی ضعیفی نیز حل میشود.ترتیب هوازدگی کانیهای سیلیکاته مطابق ترتیب تبلور آنهاست. کانیهایی که زودتر از همه تبلور مینمایند یعنی در درجه حرارت و فشارهای زیادتری بوجود میآیند، نسبت به کانیهایی که بعدا متبلور میشوند در سطح زمین پایداری کمتری دارند. زیرا شرایط تشکیل آنها با شرایط سطح زمین بسیار متفاوت است.
عوامل آب و هوایی ، بویژه رطوبت اهمیت ویژهای در سرعت هوازدگی سنگها دارد. بهترین محیط برای هوازدگی شیمیایی آب و هوای گرم و فراوانی رطوبت است. در نواحی قطبی و در عرضهای جغرافیایی بالا چون برودت هوا ، رطوبت مورد نیاز برای هوازدگی را به صورت یخ در میآورد لذا هوازدگی شیمیایی در این نواحی بیتاثیر است. در نواحی خشک نیز به علت وجود رطوبت کافی هوازدگی شیمیایی نقش نداد.
هوازدگی و نهشتههای معدنی
هوازدگی در ایجاد بعضی از نهشتههای معدنی مهم نقش دارد، زیرا عناصر فلزی پراکنده در سنگ مادر را در یک جا جمع میکند. به چنین نقل و انتقالی غالبا غنی شدگی اطلاق میشود. غنی شدگی به دو طریق انجام میشود. در روش اول هوازدگی شیمیایی به همراه آب نفوذی موادی را که مناسب نیستند از سنگ در حال تجزیه جدا میکنند. لذا این عناصر مطلوبی که تراکم آنها در افق نزدیک سطح زمین کم میباشد به اعماق برده شده و با رسوب مجدد تمرکز آنها افزایش مییابد.
دسته بندی | زمین شناسی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 1100 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 24 |
مقدمه
همه مواد مورد نیاز بشر بطور طبیعی ساخته نشده است. برای رفع نیازها و زندگی بهتر، ناچاراً باید بعضی از مواد به طور مصنوعی ساخته شوند. برای تهیه بهتر مواد مصنوعی، صنایعی به نام صنایع شیمیایی ایجاد شد که هر روزه یک نوع مواد جدید مورد نیاز زندگی بشر است. توسط این صنایع یا در آزمایشگاه صنایع شیمیایی ساخته میشود. اگر به مواد مصرفی روزانه خود توجه کنیم، میبینیم اغلب و شاید همه آنها از مواد شیمیایی ساخته شدهاند که این مواد در صنایع شیمیایی و توسط مهندسین شیمی، شیمیستها و تکنسینهای شیمی در کارخانجات تهیه شد و در دسترس عموم قرار گرفت.
تاریخچه و بیوگرافی کارخانه
کارخانه حیات گازگیران از شهریور 1379 تاسیس شد. محصولات کارخانه شامل اکسیژن، ازت، ازت مایع و اکسیژن مایع میباشد. این کارخانه دارای استاندارد ملی خلوص اکسیژن (3240) میباشد.
این کارخانه در سه شیف کاری، کار میکند. از 5/7-3 بعدازظهر، 5/3-11 شب، 5/11 شب الی 5/7 صبح. این کارخانه محصولات خود را به جاهای دیگر عرضه میکند. مثل بیمارستانهای تحت پوشش (اکسیژن طبی). صنعتکاران برای کار صنعتی و برشکاری از اکسیژن استفاده میکنند.
مراحل ساخت گازها
الف) خواص فیزیکی
ب) قابلیت اشتعال
ج) روشهای تهیه.
1. خواص فیزیکی:
اکسیژن گازی است بیرنگ، بیبو و بیطعم. نقطه جوش آن خیلی پایین است و به حالت مایع رنگ روشن دارد. اکسیژن آزاد تقریباً 21 درصد حجم هوا را تشکیل میدهد و تقریباً 89درصد آب اکسیژن میباشد. بدن انسان بیش از 60درصد اکسیژن دارد. یک لیتر آب در 20 درجه سانتیگراد و فشار یک آتمسفر حدود 30 میلیلیتر اکسیژن را در خود حل میکند و همین مقدار کم برای ادامه حیات آبزیان و تخریب مواد زاید در آبها کافی است.
نقطه جوش نرمال اکسیژن 9/182- درجه سانتیگراد و نقطه ذوب نرمال اکسیژن 4/218- درجه سانتیگراد میباشد. اکسیژن به طور مستقیم با تمام عناصر، بجز گازهای نجیب، هالوژنها و بعضی از فلزات نظیر نقره، طلا و پلاتین ترکیب میشود. اگرچه پیوند اکسیژن ـ اکسیژن در O2 پایدار است، ولی با بعضی از عوامل کاهنده قوی معدنی و با بسیاری از ترکیبات آبی به طور خود به خود در دمای معمولی ترکیب میشود.
2. قابلیت اشتعال:
این گاز از لحاظ انفجار و احتراق بسیار خطرناک است. واکنش آن با هیدروژن بسیار گرماده است، به طوری که از این واکنش در جوشکاری و صنعت برای تولید دمای زیاد (2800درجه سانتیگراد) استفاده میشود.
3. روشهای تهیه اکسیژن:
روش آزمایشگاهی: تجزیه حرارتی کلرات پتاسیم در حضور کاتالیزور:
(جامد) 2KCl + (گاز) 3O2 ( (مذاب) 2KClO3
واکنش آب با پراکسید سدیم:
(آبی) 4NaOH + (گاز) O2 ( 2H2O + (جامد) 2Na2O3
روش صنعتی:
(گاز) O2 + (گاز) 2H2 ( 2H2O
الکترولیز آب:
در این روش اکسیژن حاصل خالص است، ولی هزینه تولید آن بالاست. عمل الکترولیز در مجموعهای انجام میگیرد که دارای الکترود آند و کاتد میباشد. این الکترودها در محلول الکترولیت که شامل آب مقطر محتوی KOH میباشد، قرار دارد و شدت جریان در حدود 14000-13000 آمپر از آن عبور میکند و جریان توسط یکسوکننده به جریان پیوسته تبدیل میشود. در قطب آند، گاز اکسیژن و در کاتد گاز هیدروژن تولید میگردد.
تقطیر جزء به جزء
بیش از 95درصد اکسیژن در مقیاس صنعتی از این طریق بدست میآید. در تقطیر جزء به جزء، مایع نیتروژن (نقطه جوش 196- درجه سانتیگراد) در دمای پایینتر از اکسیژن (نقطه جوش 183- درجه سانتیگراد) به نقطه جوش خود رسیده و جدا میگردد.
مایع کردن گازها
بین مولکولهای هر گازی باید قوای جاذبه وجود داشته باشد تا بتوان آن را به مایع تبدیل نمود. مثلاً در یک درجه حرارت معین قوای جاذبه بین مولکولهای آمونیاک که بیش از قوای جاذبه بین مولکولهای اکسیژن و اکسیژن بیش از قوای جاذبه بین مولکولهای هیدروژن میباشد، برای اینکه عمل مایع کردن گازی انجام گیرد، باید قوای جاذبه بر انرژی جنبشی مولکولها غلبه میکند. هر گازی یک درجه حرارت بحرانی دارد که فوق آن در هر فشار تبدیل آن به مایع غیرممکن میباشد، فشار لازم جهت مایع نمودن گازی در درجه حرارت بحرانی به فشار بحرانی مرسوم است. اثر گازی تا زیر درجه حرارت بحرانیش سرد گردد، مایع نمودن آن سهل خواهد بود.
نقطه جوش نرمال یک گاز، درجه حرارتی میباشد که گاز در فشار یک اتمسفر مایع میگردد، از جدول (الف) اینطور استنباط میشود که آمونیاک گازی است که به آسانی مایع میشود، درجه حرارت بحرانی آمونیاک 133 درجه سانتیگراد بود و فشار آن 5/11 اتمسفر است، یعنی برای تبدیل آن به مایع در این درجه حرارت 5/11 اتمسفر فشار لازم است، ولی نقطه جوش نرمال آن 33- درجه سانتیگراد است. اکسیژن باید درجه 118- درجه سانتیگراد (درجه بحرانی آن) سرد گرد. وقتی که درجه حرارت آن به 183- درجه سانتیگراد (نقطه جوش آن) رسید، تحت فشار یک اتسمفر به مایع تبدیل گردد.
اکسیژن، ازت، هیدروژن و سایر اجسام که در درجه حرارت و فشار معمولی نمیتوانند به مایع تبدیل گردند، به گازهای همیشگی مرسومند، برای اینکه گازی را به مایع تبدیل کنیم، باید اعمال زیر را انجام دهیم:
ابتدا درجه حرارت گاز تا زیر درجه حرارت بحرانی آن سرد گردد.
فشار روی گاز باید به اندازهای باشد که بتواند آن را به مایع تبدیل سازد. گاز فشرده از طریق انبساط سرد میشود، چون هنگام انبساط انرژی لازم است که به قوای بین مولکولی فایق آید.
دسته بندی | زمین شناسی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 513 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 20 |
فهرست مطالب
مقدمه 1
بعضی تعاریف در هیدروگرافی 2
تعریف هیدروگرافی : 2
فرق اساسی چارت و نقشه : 2
روش تعیین سطح مبنای چارت : 3
روش های تعیین موقعیت در آب : 3
روش های عمق یابی : 4
انواع اکوساندرها بر اساس رنج عمق یابی 5
مراحل انجام یک کار هیدروگرافی : 5
استفاده از سیستم LIDAR در هیدروگرافی 7
نمونه ای از خروجی یک سیستم لیدار 8
مقدمه
هیدروگرافی علمی است که در مورد اندازه گیری مداوم از پارامترهایی نظیر عمق آب , زمین شناسی , ژئوفیزیک , جزرومد , جریان آبها , امواج و سایر ویژگیهای فیزیکی آب دریا بحث می کند. نقشه های دریایی (charts) از زمانهای قدیم به عنوان یکی از ابزارهای مهم ناوبری توسط دریانوردان مورد استفاده قرار میگرفته است و امروزه نیز اقیانوس شناسان , زیست شناسان دریا , مهندسین دریایی و محیط شناسان که به نحوی در ارتباط با دریا فعالیت میکنند , نقشه های دریایی را به عنوان اساس کار خود مورد استفاده قرار میدهند.
امروزه حمل و نقل دریایی , مدیریت و اداره نواحی ساحلی , اکتشافات و استخراج منابع دریایی , حفاظت محیط دریا و … همه و همه فعالیتهایی هستند که درارتباط با دریا انجام میشوند و اساس کار آن ها نقشه های دریایی است.
توسعه هیدروگرافی به معنای شناخت هرچه بیشتر دریاست که دارای منابع بسیار زیاد اقتصادی برای زندگی بشر میباشد از مواد معدنی تا غذاهای دریایی در دریا وجود دارد. شناخت هر چه دقیق تر از دریا منجر به بهره برداری مناسب از این منابع میگردد و در این شناخت از طریق هیدروگرافی به دست میآید.
از طرفی بخش اعظمی از صادرات و واردات بین المللی در کشور از طریق دریا انجام میشود که این امر نیز مستلزم شناخت بستر دریا برای تعیین مسیر کشتی ها و تهیه نقشه های مناسب دریایی برای هدایت آنهاست.
همه موارد فوق بیانگر اهمیت هیدروگرافی و ضرورت توسعه و فعالیت در آن هاست.
بعضی تعاریف در هیدروگرافی
تعریف هیدروگرافی :
هیدروگرافی علمی است که تهیه نقشه های دریایی را مورد بررسی قرار می دهد انواع روشهای گوناگون تهیه این نقشه ها و دقت آن ها و نیز توسعه و تسهیل فعالیتهای تهیه نقشه می تواند در این رشته از رشته های نقشه برداری مورد بررسی قرار گیرد.
فرق اساسی چارت و نقشه :
هنگام استفاده از نقشه می توان آن را روی زمین کنترل کرد این کار با مشاهده عوارض موجود روی زمین و نظایر آنها در نقشه امکان پذیر است اما هنگام استفاده از چارت چنین امکانی وجود ندارد. ازطرفی اطلاع دقیق از آن چه در زیر آب میگذرد اهمیت بیشتری برای کاربران دارد بنابر این چارت باید شامل اطلاعات دقیق و حساس در مورد عوارض زیر آب باشد. این نشان دهنده مسئولیت سنگین کسانی است که به تهیه نقشه های دریایی (چارت) می پردازند.
سطح عمقیابی : سطحی است که تمام عمقیابی ها نسبت به آن سطح انجام می شود یعنی در عملیات از این سطح استفاده میگردد.
سطح مبنای چارت chart datum : سطحی است که بعد از انجام کارهای هیدروگرافی در هنگام تهیه و چاپ چارتهای عمق آب در چارت ها نسبت به این سطح نوشته می شود.
برای تعیین سطح مبنا توجه به نکات ذیل ضروری است :
1- سطح مبنا طوری انتخاب شود که کاربر با اطمینان کامل بداند که حداقل به همان اندازهای که روی چارت نوشته شده عمق آب است.
2- سطح مبنا نباید به حدی باشد که نسبت به حداقل عمق بد بینی ایجاد کند.
3- سطح مبنا باسطح مبنای چارتهای هم جوار موجود متناسب باشد.
روش تعیین سطح مبنای چارت :
برای تعیین سطح مبنای چارت در دریاو اقیانوس باید جزومد را اندازه گیری نمود که این کار سریعترین زمان ممکن یک ماه طول میکشد. اما انجام دقیق اندازه گیری جزومد آب و محاسبه اثرات پرزشن و نوتیشن بر جزرومد نیاز به اندازه گیری 18 ساله دارد که این کار توسط انواع tide-gauge انجام میشود که بعضی به صورت اتوماتیک در فواصل زمانی مشخص ارتفاع آب را ثبت می کنند.
بعد از انجام مشاهدات جزرومد ارتفاع کمترین جزرومد را سطح مبنای ارتفاعی (chart datum) در نظر میگیرند.
روش های تعیین موقعیت در آب :
به طور کلی میتوان از روش های تقاطع و ترفیع برای تعیین موقعیت محل عمق یابی استفاده نمود. در نقاطع، دوربینها در نقاطی با مختصات معین در ساحل مستقر میشوند و به نقطه عمقیابی نشانه روی کرده و زوایا یا طولها را قرائت می کنند از این طریق مختصات نقطه عمق یابی به دست می آید. در روش ترفیع، نقاط با مختصات معین روی ساحل با